W hodowli bydła rozród jest istotnym czynnikiem wpływającym na opłacalność produkcji żywca wołowego i mleka. W związku z tym bardzo ważnym aspektem jest stała obserwacja zwierząt oraz wykrywanie na czas rui w stadzie.
Czym jest ruja i cykl rujowy?
Ruja to główna faza cyklu rujowego, w której występuje wzmożona aktywność układu rozrodczego samic. Krowy zazwyczaj osiągają dojrzałość płciową w wieku 7-9 miesięcy, a po jej osiągnięciu rozpoczynają cykl rujowy. Okres ten wynosi 18-24 dni i jest liczony od dnia wystąpienia objawów rui do rozpoczęcia następnej rui. Krowy to zwierzęta policykliczne, co oznacza, że ich cykl rujowy trwa cały rok, w porównaniu do innych zwierząt gospodarskich (owce, kozy, konie), u których występuje on tylko kilka razy w roku.
Objawy rui
Rozpoznanie objawów rujowych to klucz do sukcesu w rozrodzie krów. Na co należy zwracać uwagę?
- Zmiany w zachowaniu: niepokój, porykiwanie, obskakiwanie, oblizywanie sąsiednich krów, szukanie kontaktu fizycznego, wyginanie grzbietu, spadek wydajności i apetytu;
- Zmiany w wyglądzie zewnętrznym: przekrwienie zewnętrznych narządów płciowych, obrzęk sromu, wypływ śluzu z narządów rodnych.
Cicha ruja
Często zdarza się, że krowa nie wykazuje objawów lub symptomy są tak słabe, że trudno zauważyć ruję.
Przyczyny cichej rui:
- Niedostateczne warunki środowiskowe;
- Nieprawidłowe żywienie;
- Braki mineralno-witaminowe;
- Brak ruchu;
- Brak wyrażania naturalnego behawioru.
Metody wykrywania rui
Częste problemy z rozrodem i skutecznością inseminacji powodują coraz większe zainteresowanie u hodowców nowymi sposobami wykrywania rui. Należą do nich:
- Obserwacje wizualne – minimum 3 razy na dobę;
- Testy progesteronu w mleku lub osoczu;
- Oporność elektryczna śluzu pochwowego – obniżenie o 30-40 jednostek;
- Pomiar pH śluzu pochwowego;
- Pomiar temperatury ciała i mleka – wzrost o 0,5-0,8°C;
- Ultrasonografia;
- Wykrywanie obskakiwania – zastosowanie pojemników z farbą u nasady ogona (po naskoczeniu innej krowy z pojemnika wylewa się farba);
- Zastosowanie urządzeń monitorujących zmiany aktywności (pedometry, aktynometry).
Im większa ilość metod zostanie zastosowana, tym większe prawdopodobieństwo wykrycia rui.
Optymalny termin krycia
Ruja trwa tylko 13-27 godzin, dlatego istotne jest monitorowanie krów i wczesne wykrycie pierwszych objawów aby inseminacja zakończyła się sukcesem. U krów niedożywionych, w słabej kondycji ruja może być krótsza, a jej objawy niedostrzegalne.
Rozród bydła jest podstawą opłacalności prowadzenia hodowli oraz produkcji mleka i żywca wołowego. Mnogość dostępnych urządzeń i metod wykrywania rui pozwola na dobór rozwiązań, które sprawdzi się konkretnym w stadzie.
Comments are closed here.