Fosfor to jeden z podstawowych makroelementów dostarczanych roślinom uprawnym w postaci nawozów. Ma on bardzo duży wpływ na rośliny, ich odporność i wartość plonu.
Fosfor występuje w roślinie w różnych formach, głownie jako ortofosforan (V) oraz w związkach organicznych (kwasy nukleinowe: RNA i DNA, oraz ATP, ADP NAD, NADP, fityny).
Rośliny pobierają fosfor w formie jonów H2PO4– oraz PO43-. Intensywność ich pobierania zależy od wilgotności oraz odczynu gleby. Ilość pobieranego makroskładnika zależy od wieku rośliny. W młodej roślinie jest go więcej niż w starszej a wraz z dojrzewaniem fosfor przemieszczony jest z organów wegetatywnych do generatywnych. Świadczy o tym większa zawartość pierwiastka w ziarnie niż w słomie.
Najważniejsze jest aby zaopatrzyć roślinę w fosfor w pierwszych tygodniach wzrostu i rozwoju gdyż stymuluje on wzrost korzeni, co w konsekwencji poprawia pobieranie przez roślinę wody i składników pokarmowych. Późniejsze dokarmianie rośliny nie przyniesie efektów.
Zaopatrzenie roślin w optymalną dla niej dawkę powoduje:
- Zwiększenie odporności na wymarzanie, wyleganie oraz choroby spowodowane bakteriami
- Zwiększenie wartości technologicznej zebranych plonów
- Przyspieszenie dojrzewania roślin czy zwiększenie plonów.
WSPŁYW FOSFORU NA PLON ROŚLIN UPRAWNYCH
Fosfor wpływa na plon w sposób pośredni, gdyż bierze udział w wielu procesach życiowych, które wywołują określone skutki plonotwórcze. Optymalna dawka fosforu wpłynie korzystnie na stan fizjologiczny rośliny poprzez:
- Wzrost korzeni co powoduje lepsze ukorzenienie i krzewienie się zbóż
- Zwiększenie pobierania jonów roztworu glebowego
- Wzmocnienie źdźbeł, łodyg poprzez zwiększenie ilości lignin
- Zwiększanie ilości zawiązanych nasion czyli reprodukcję
- Wpływ na termin dojrzewania nasion. – skraca okres dojrzewania.
Największe plonotwórcze działanie fosforu odnotowuje się u zbóż. Działanie makroskładnika obserwuje się w okresie całej wegetacji, a krytyczne okresy zapotrzebowania przypadają na fazę krzewienia, gdzie następuje ustalanie się struktury plony oraz wypełniania ziarna czyli masy ziarniaków.
Nawożenie fosforem zwiększa tolerancję roślin na stresy. Lepsze ukorzenienie oraz zdolność regeneracji merystemów wierzchołkowych zwiększa zdolność przezimowania roślin ozimych. W przypadku niedoboru wody, dobrze rozwinięty system korzeniowy ułatwia pobieranie z większej powierzchni wody oraz składników pokarmowych. Dobrze odżywiona fosforem roślin jest także bardziej wytrzymała na stres biotyczny, odporniejsza na choroby a w konsekwencji daje lepszy plon.
Wpływ nawożenia fosforem roślin uprawnych może mieć dodatni, obojętny albo negatywny wpływ. Odżywianie tym makroelementem powoduje wzrost zawartości witamin A, B1 i C, ale może także spowodować spadek zawartości białka.
mgr inż. Agnieszka Szumańska
(0)
Comments are closed here.